Last Days of Hanoi (16)

16 giờ ngày 9-10-1954, quân Pháp tập trung hết về đầu cầu Long Biên, xe vận tải quân sự, xe bọc thép lần lượt qua cầu. Cuối cùng, toán lính gác ở bốt đầu cầu rút nốt. Viên đại tá D'Agence rút sau cùng trên một chiếc xe Jeep, đến giữa cầu thì dừng lại. Đồng chí Tạ Duy Đức, cán bộ tuyên huấn Trung đoàn Thủ đô biết tiếng Pháp đi với phân đội tiếp quản tiến đến. Viên sĩ quan Pháp nói: "Các ngài tiếp quản đến đây. Từ nửa cầu bên này sang Gia Lâm còn thuộc chúng tôi đến hết ngày mai". Lúc đó là 16 giờ 30 phút ngày 9-10-1954. Đồng chí Tạ Duy Đức nói lời chào bằng tiếng Pháp: Adieu! (Vĩnh biệt!). Viên đại tá phẩy tay một cái, lầm lũi lên xe. (Tạp chí Cộng sản)


Những người lính Pháp cuối cùng


Từ sáng ngày 9/10/1954 quanh khu vực các phố Hàng Đậu, Lý Nam Đế tập trung rất đông các đơn vị lính Pháp. Một ngày âm u mưa gió. Từng đoàn xe tải lối đuôi nhau lên cầu, các đơn vị lính Pháp xếp hàng một rút quân qua cầu dưới sự giám sát của các thành viên Uỷ ban liên kiểm quốc tế gồm ba nước Ấn Độ, Canada và Ba Lan. Rất đông phóng viên các nước đổ về đây để ghi lại hình ảnh lịch sử diễn ra trên cây cầu mang tên Toàn quyền Pháp. Trong số họ có Howard Sochurek và nhà làm phim, đạo diễn Xô-Viết Roman Carmen, hai người này đã từng gặp nhau khi đưa tin tại hội nghị Trung Giã (Thái Nguyên).

Nếu đạo diễn Carmen được đặc quyền quay cảnh người lính Pháp giơ tay chào người línhViệt Minh trước khi rời chốt gác tại cổng Phủ toàn quyền trong phiên gác cuối cùng, thì khi ghi lại hình ảnh lính Pháp rút qua cầu Long Biên, vì lý do an ninh ông buộc phải quay bí mật từ một căn gác trên phố Hàng Đậu (đọc thêm tại đây và tại đây). Sochurek lại khác, với lợi thế là phóng viên phương Tây, ông có điều kiện chọn nhiều vị trí để chụp. Những bức ảnh dưới đây không chỉ có giá trị lịch sử mà còn rất độc đáo về tạo hình.

Những bức chụp từ phía đê Yên Phụ

Từ đường dẫn lên cầu nhìn vào phố Hàng Đậu

Trên cầu

Và từ trên cao